Yasal Kürtaj Süresi
Prof. Dr. Ebru Dikensoy
Yasal Kürtaj Süresi
Yasal kürtaj süresi, bir ülkenin hukuki düzenlemelerine, kültürel değerlere ve toplumun sağlık anlayışına göre belirlenir. Kürtaj, tıbbi bir işlem olarak, gebeliğin sonlandırılmasını ifade eder ve bir kadının bedenine yönelik karar verme hakkı, dünya genelinde farklı yasalarla şekillenir. Yasal kürtaj süresi, genellikle gebeliğin hangi haftasında kürtajın yasal olarak yapılabileceğine dair belirli bir sınır koyar. Bu süre, ülkeden ülkeye değişmekte olup, genellikle gebeliğin erken dönemlerinde, yani ilk üç aylık dönemde, yasal kürtaj daha kolay ve erişilebilirken, ilerleyen haftalarda daha kısıtlı koşullarla yapılabilir.
Türkiye'de yasal kürtaj süresi, 1983 yılında kabul edilen 2827 sayılı Nüfus Planlaması Hakkında Kanun ile belirlenmiştir. Türkiye’de, bir kadının gebeliğini sonlandırabilmesi için belirli koşullar mevcuttur. Yasal kürtaj süresi, gebeliğin ilk 10 haftası ile sınırlıdır. Bu kanun, kadının gebeliğinin 10. haftasına kadar, kendi isteği ile ve herhangi bir sağlık gerekçesi olmaksızın kürtaj yapılmasını yasallık çerçevesine sokar. 10. hafta sonrasında, kürtaj yalnızca tıbbi gerekçelere dayanarak yapılabilir.
Örneğin, annenin sağlığını tehdit eden bir durum söz konusuysa ya da fetüste ciddi bir genetik bozukluk varsa, kürtajın yapılmasına yasal izin verilir.
Kürtajın 10. haftadan sonra tıbbi gerekçelerle yapılması durumunda, kadının onayı yine alınır ancak işlem için doktorun kararına ve sağlık kuruluşunun iznine gerek vardır. Bu, kadının sağlığının tehlikeye girmemesi ve fetüsün yaşama şansının en iyi şekilde değerlendirilebilmesi için yapılan bir düzenlemedir. Ayrıca, 10. haftayı geçen gebeliklerde, fetüsün sağlık durumu göz önünde bulundurularak, sadece tıbbi gereklilikler doğrultusunda kürtaj yapılabilir.
Bazı ülkelerde, yasal kürtaj süresi gebeliğin 12. haftasına kadar uzatılmıştır. Örneğin, Fransa’da kürtaj, ilk 12 hafta içinde kadının rızası ile yapılabilirken, 12. haftadan sonra yalnızca kadının hayatını tehlikeye sokan durumlar veya fetüsün ciddi sağlık sorunları söz konusu olduğunda gerçekleştirilir. Bazı Avrupa ülkelerinde ise yasal kürtaj süresi 14 hafta ya da daha uzun olabilir. Bu tür ülkelerde, kürtajın yapılabilmesi için kadının fiziksel ve psikolojik sağlığı da dikkate alınır. Ayrıca, bazı ülkelerde, erken gebelik döneminde yapılan kürtaj işlemi daha kolay erişilebilirken, ilerleyen haftalarda, işlem daha karmaşık hale gelebilir.
Birçok Batı Avrupa ülkesinde, yasal kürtaj süresi, toplumun sağlık anlayışı ve kadın hakları perspektifinden daha geniş bir kapsama sahiptir. Ancak bazı ülkelerde, kürtaj daha sıkı şartlarla düzenlenir ve yasal sınırlar daha kısıtlı olabilir. Örneğin, İrlanda, Polonya ve Malta gibi ülkelerde kürtaj, yalnızca kadının yaşamını tehdit eden durumlar veya fetüsün ciddi sağlık sorunları durumunda yapılabilmektedir. Bu ülkelerde, kürtaj süresi genellikle çok sınırlıdır ve toplumda kürtajın yapılabilmesi için ciddi toplumsal ve dini tartışmalar vardır.
Kürtajla ilgili yasal düzenlemeler, sadece süreyle değil, aynı zamanda kadının karar alma hakkı ve işlem sonrası psikolojik destekle de ilgilidir. Yasal kürtaj süresi belirli bir haftayla sınırlı olsa da, birçok ülkede, kadınların işlem öncesinde ve sonrasında bilgilendirilmesi ve psikolojik destek alması teşvik edilmektedir. Bu, kadının kararının daha bilinçli verilmesi ve işlem sonrası olabilecek olumsuz ruhsal etkilerle başa çıkabilmesi için önemlidir.
Yasal kürtaj süresiyle ilgili düzenlemeler, kadınların üreme hakları, beden bütünlüğü ve sağlık hakkı gibi temel insan haklarıyla da ilişkilidir. Dünyada bu konuda yapılan tartışmalar ve düzenlemeler, toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadın hakları açısından önemli bir yer tutmaktadır. Her ne kadar bazı ülkelerde bu haklar genişletilmiş ve kadınların karar verme hakları garanti altına alınmış olsa da, diğer ülkelerde kadınların kürtaj hakkı hala sınırlıdır.
Sonuç olarak, yasal kürtaj süresi, her ülkede farklı düzenlemelere ve toplumların değerlerine bağlı olarak belirlenir. Türkiye’de, bu süre gebeliğin ilk 10 haftası ile sınırlıdır, fakat fetüsle ilgili tıbbi sorunlar ya da annenin sağlığı söz konusu olduğunda, 10. haftadan sonra da yasal kürtaj yapılabilir. Dünyanın farklı yerlerinde, bu süre daha uzun ya da daha kısa olabilir, ancak genel eğilim, kürtajın erken gebelik döneminde daha kolay yapılabilmesi yönündedir. Yasal kürtaj süresi, yalnızca tıbbi bir konu değil, aynı zamanda toplumsal, kültürel ve etik bir meseledir ve her ülkenin sağlık politikası ve insan hakları perspektifi doğrultusunda şekillenir.
